منافع آمريكا و پاكستان در گسترش داعش در افغانستان

چهارشنبه 12 خرداد 1395  

الوقت- در حالی كه داعش در شامات نتوانست به دستاوردهای از پیش تعیین شده خود دست یابد و تا حدود زیادی تحت فشار نیروهای محور مقاومت (از جمله ارتش عراق و سوریه، حزب‌الله لبنان و نیروهای مستشاری ایران) قرار گرفته است، پیدایش و گسترش داعش در افغانستان این سوال را به ذهن متبادر می‌سازد كه تقویت داعش در افغانستان به نفع چه بازیگرانی خواهد بود؟

اساسا داعش افغانستان با داعش عربی و داعش شامات، تفاوت اساسی دارد. در اوایل سال 93 بود كه داعش برای اولین بار تحركات خود را در آچین در 35 كیلومتری جنوب جلال‌آباد مركز استان ننگرهار آغاز كرد و سپس شهرستان شینوار و  18 قریه از جمله «ده سرك»، «پیخی نرگسه»، «شدل بازار»، «میدانك» و ... را در اطراف اچین تصرف كرد. داعشی كه عمدتا در شهرستان اچین پایگاه دارد، همان مهاجرینی هستند كه از حدود پنج سال پیش و پس از عملیات‌های نظامی توسط نیروهای امنیتی پاكستان در مناطق «اوركزی» و «خیبر ایجنسی»، به آن سوی مرزها یعنی جنوب افغانستان پناه آوردند. در واقع ریشه اصلی داعش افغانستان، اكثرا از نیروهای طالبان پاكستانی هستند كه از مرز دیورند گذشته و وارد خاك افغانستان شده‌اند.

ایجاد مدارس خصوصی و مدارس حوزوی طی 5 سال گذشته (عمدتا در شهرستان كوت در ننگرهار) به نوعی موجب تقویت روابط مردم با طالبان پاكستانی شده است. حدود 2500 دانش‌آموز پسر و 1700 دانش‌آموز دختر در مدارس شهرستان كوت در حال تحصیل‌اند. در واقع به مرور زمان و با توجه به جذابیت‌های داعش برای مهاجرین طالبان پاكستانی، آنان به داعش پیوستند و همین امر نیز موجب بروز اختلافاتی بین داعش و طالبان شد. زیرا با افزایش تحركات و فعالیت‌های داعش، سلفی‌هایی از استان‌های كنر، نورستان، بدخشان و قندوز و ... جذب داعش در اچین ننگرهار می‌شدند و اعلام مرگ ملاعمر از یكسو و سپس كشته شدن ملااختر منصور از سوی دیگر، موجب تقویت جبهه داعش و تضعیف طالبان می‌شد. لازم به ذكر است كه مناطق جنوبی افغانستان و ننگرهار به دلیل نزدیكی به مرز و دسترسی آسان به تجهیزات و كمك‌های ارسالی از طریق پاكستان، نیز برای آموزش و تجهیز داعش، بسیار مناسب است و برخی از اقوام و قبایل پشتون نیز با داعش همسویی و همكاری دارند. به هر حال این گروه‌های افراطی با حمایت برخی سرویس‌های اطلاعاتی غربی‌-  عربی، از برند و نام داعش برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌كند. مهمترین بازیگرانی كه در حمایت از داعش در افغانستان نفع می‌برند، آمریكا و غرب و پاكستان و عربستان است.

-‌ شاید آمریكا و ناتو وانمود كنند كه در ظهور داعش و گسترش آن دخالت چندانی نداشته‌اند، اما تجربه ثابت كرده است كه غربی‌ها موج‌سوار خوبی هستند و از هر پدیده و جریانی به نفع خود بهره‌برداری می‌كنند. برای غرب فرقی نمی‌كند طالبان باشد یا القاعده، داعش باشد یا شبكه حقانی و ... . مهم اینست كه در درجه اول منافعش توسط این گروه‌های افراطی – تروریستی تهدید نشود، و در درجه دوم بتواند از این گروه‌ها به نحو احسن و بر علیه كشورهای مخالف حضور ناتو یعنی ایران، روسیه و چین استفاده كند. بویژه كه برخی از مقامات و بزرگان محلی در ولایت «ننگرهار» در دیدار با حامد كرزی رئیس جمهور سابق افغانستان گفته‌اند که پهپادهای آمریکایی مخالفان داعش و برخی از طالبان ضد این گروه تروریستی را هدف قرار می‌دهند و در ماه‌های گذشته، «پیر قمرالدین صاحب» که از مخالفان داعش بود، توسط حملات هوایی کشته شد. هم‌چنین گزارش‌ها در مورد جابجایی شبانه نیروهای داعش توسط هواپیماهای ناشناس وجود دارد.

- در خصوص نفع پاكستان از حضور داعش در افغانستان باید گفت كه این بازیگر منطقه‌ای، همواره از گروه‌های افراطی تندرو برای رسیدن به مقاصد خود استفاده كرده است و به همین جهت آمریكایی‌ها از حداقل 10 سال پیش به این امر پی بردند كه پاكستان با وجود متحد آمریكا بودن در مبارزه با تروریسم، از گروه‌های افراطی نظیر طالبان و شبكه حقانی حمایت و پشتیبانی مالی – تسلیحاتی كرده است و به نوعی در مبارزه با گروه‌های افراطی دوگانه عمل كرده است. اما پاكستان برای رهاسازی خود از این اتهام، عملیات ضرب عضب را در مناطق قبایلی و وزیرستان شمالی، خیبر ایجنسی و ... شروع كرد و به نوعی گروه‌های افراطی طالبان پاكستانی و جنگجویان خارجی (كه در آن از ملیت‌های مختلف نظیر ایغورها، تاجیك، ازبك، قرقیز، چچنی و عرب افغان‌ها و ... حضور داشتند) را به سمت افغانستان كیش داد. به همین جهت گروه‌هایی كه به اسم داعش در ننگرهار اعلام وجود كردند، عمدتا طالبان پاكستانی و جنگجویان خارجی است و این گروه‌ها با اعلام بیعت با داعش و ابوبكر بغدادی به نوعی هم از حمایت‌های مالی و ... برخوردار شده‌ و هم بطور غیرمستقیم سرویس‌های اطلاعاتی عربستان از آن پشتیبانی می‌كند. پس پاكستان برای فرار از اتهام حمایت از طالبان، از داعش در افغانستان استقبال خواهد كرد و هم عربستان وهابی برای ضربه زدن به منافع ایران در افغانستان بویژه شیعیان، از گروه‌های تروریستی داعش حمایت خواهد كرد.

http://alwaght.com/fa/News/56148/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9-%D8%A2%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D8%A7-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D9%83%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86